το θέατρο ως αρχιτεκτόνημα ήταν ένα δάνειο της Ελλάδας προς τη Ρώμη

Το θέατρο ως αρχιτεκτόνημα ήταν ένα δάνειο της Ελλάδας προς τη Ρώμη, με τη διαφορά ότι προσαρμόστηκε στο ρωμαϊκό πνεύμα και τρόπο ζωής. Οι Ρωμαίοι αρχιτέκτονες προχώρησαν τον 1ο αιώνα π.Χ. στη δημιουργία ενός ενιαίου αρχιτεκτονικού συνόλου που ήταν ταυτόχρονα και πρακτικό και καλαίσθητο.

Από τα χρόνια του αυτοκράτορα Αυγούστου και έπειτα διαπιστώνεται έξαρση στην κατασκευή θεάτρων σε όλη την έκταση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Πρώτος ο Αύγουστος χρησιμοποίησε τα θέατρα ως μέσο προπαγάνδας υπέρ της πολιτικής του ιδεολογίας, της ύπαρξης δηλαδή μιας μεγάλης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (imperium romanum) που εγγυάται την ευημερία και την ελευθερία των πολιτών της.

Όλες οι επαρχίες της αυτοκρατορίας σε Ανατολή και Δύση γεμίζουν με θεατρικά οικοδομήματα. Ακόμα και μικρές πόλεις στη Μικρά Ασία ή την Αφρική, που λίγο νωρίτερα ήταν φτωχές ή ακατοίκητες, αποκτούν μνημειώδη μαρμάρινα θέατρα. Στόχος ήταν οι κάτοικοι και των πιο απομακρυσμένων περιοχών να αισθανθούν κομμάτι του ρωμαϊκού κόσμου και τρόπου ζωής.

Η αγάπη των Ρωμαίων για την οργάνωση και την τάξη από τη μία πλευρά και την πολυτέλεια από την άλλη οδήγησε στην κατασκευή θεάτρων που εντυπωσίαζαν για την οργάνωση και το σχεδιασμό τους, αλλά και για τον πλούτο, τη μεγαλοπρέπεια και τη χλιδή τους. Τα εντυπωσιακά επιτεύγματα οφείλονται στις τεχνολογικές κατακτήσεις της εποχής, που τους επέτρεψαν να προχωρήσουν σε λύσεις πρωτότυπες, π.χ. στην κατασκευή θεάτρων σε εδάφη τελείως επίπεδα, στοιχείο που αποτελεί τη βασική διαφορά των ρωμαϊκών θεάτρων από τα αντίστοιχα ελληνικά. Οι Ρωμαίοι χρησιμοποίησαν σε μεγάλο βαθμό τα τόξα και τις καμάρες, κι έτσι προχώρησαν στη λύση των θολωτών κατασκευών, που διατάσσονταν ακτινωτά κάτω από το κοίλο (cavea, auditorium), με αποτέλεσμα τα θέατρα να αποκτούν εξωτερικά τη μορφή πολυώροφων μνημειακών οικοδομημάτων. Αυτές οι κατασκευές έδιναν στο ρωμαϊκό κοίλο μεγαλύτερη κλίση απ’ ό,τι στο ελληνικό. Τα διαζώματα (praesinctiones) χώριζαν το ρωμαϊκό κοίλο σε οριζόντια τμήματα (maeniana: ima cavea, media cavea, summa cavea). Οι θεατές ανέβαιναν στις θέσεις τους στις κερκίδες (cunei) από τις στενές κλίμακες (scalaria). Στο ανώτατο σημείο του κοίλου υπήρχε μια στεγασμένη στοά (porticus in summa cavea), στο μέσο της οποίας συχνά βρισκόταν ναΐσκος (sacellum) αφιερωμένος σε κάποιο θεό. Για την προστασία των θεατών από το δυνατό ήλιο ή τη βροχή, το κοίλο είχε τη δυνατότητα να στεγαστεί με μια τεράστια τέντα από καραβόπανο (velarium). Οπές για τη στήριξη των ειδικών πασσάλων βρίσκουμε ακόμα και σήμερα σε πολλά θέατρα. Η ορχήστρα των ρωμαϊκών θεάτρων γίνεται ημικυκλική. Στρώνεται είτε απλώς με χώμα (και από κει πήρε το όνομα κονίστρα) είτε με μαρμάρινες πλάκες.

Ουσιαστική διαφορά της ρωμαϊκής σκηνής (scaena) από τα ελληνικά πρότυπα είναι το ότι ενώνεται αρχιτεκτονικά με το κοίλο, πάνω από τις παρόδους. Εκεί δημιουργούνται θεωρεία για τους διακεκριμένους θεατές (tribunalia). Το προσκήνιο(proscaenium) χαμηλώνει και το λογείο αποκτά μεγαλύτερο βάθος. Ο χώρος όπου έπαιζαν οι ηθοποιοί ήταν ένα υπερυψωμένο πάτωμα (pulpitum), με πρόσοψη διακοσμημένη άλλοτε με μικρούς πεσσούς άλλοτε με ανάγλυφες πλάκες. Όταν δεν παίζονταν έργα μπροστά από τη σκηνή έπεφτε η μεγάλη κουρτίνα, αυτό που σήμερα ονομάζουμε «αυλαία» (aulaeum), και απομόνωνε την πρόσοψή της.

Δίπλα στη σκηνή υπήρχαν τα παρασκήνια, που εξυπηρετούσαν διάφορες λειτουργίες, ενώ πίσω υπήρχαν βοηθητικά δωμάτια για τους ηθοποιούς (postscaenium). Μια στοά πίσω από το σκηνικό οικοδόμημα (porticus post scaenam) εξυπηρετούσε τους θεατές στα διαλείμματα ή σε περίπτωση βροχής.

Η σκηνή γίνεται ένα πολυώροφο πολυτελές οικοδόμημα και η πρόσοψή της (scaenae frons) έχει πλούσια αρχιτεκτονική και πλαστική διακόσμηση, με θυρώματα, ναΐσκους (aediculae), κόγχες, κίονες και αγάλματα. Στα ελληνιστικά θέατρα ο γλυπτός διάκοσμος ήταν περιορισμένος. Στα ρωμαϊκά θέατρα όμως αποκτά σημασία, διότι χρησιμοποιείται από την αυτοκρατορική προπαγάνδα.¹ Στόχος ήταν η διαμόρφωση μιας ενιαίας κουλτούρας για το λαό της αυτοκρατορίας, αλλά και η υπενθύμιση της συνεχούς παρουσίας του αυτοκράτορα και της μεγαλοπρέπειας του αξιώματός του. Οι πιο σημαντικές θέσεις για την τοποθέτηση αγαλμάτων ήταν πάνω από τις τρεις κεντρικές θύρες της πρόσοψης. Αυτές οι τρεις θέσεις προορίζονταν για τα αγάλματα του αυτοκράτορα και της οικογένειάς του, καθώς και των θεών που η πόλη τιμούσε περισσότερο. Οι εξέχοντες πολίτες που χρηματοδοτούσαν την ανέγερση ή τη διακόσμηση ενός θεάτρου ή θέσπιζαν θεατρικές γιορτές (ludi scaenici) με δικά τους έξοδα τιμόνταν από την πόλη τους με αγάλματα που στήνονταν στο θέατρο.

Στις περιοχές εκείνες που προσαρτήθηκαν έπειτα από νικηφόρες εκστρατείες και δεν είχαν καμία παράδοση σε θεατρικά οικοδομήματα, όπως οι επαρχίες της Δύσης Γαλλία, Γερμανία και Βρετανία, τα θεατρικά κτίσματα ήταν καθαρά ρωμαϊκού τύπου. Στις επαρχίες της Ανατολής όμως, όπως η Ελλάδα και τα νησιά του Αιγαίου, ήταν βαθιά ριζωμένη η παράδοση και η πολιτιστική σφραγίδα των Ελλήνων και η αρχιτεκτονική των θεατρικών εγκαταστάσεων ακολούθησε τα διαμορφωμένα πρότυπα των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων.

ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ;

Ελληνορωμαϊκός πολιτισμός ονομάζεται ο πολιτισμός που αναπτύχθηκε μετά την κυριαρχία της Ρώμης σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου, που επισφραγίστηκε με την κατάκτηση και καταστροφή της Κορίνθου (146 π. Χ) και τη ναυμαχία του Ακτίου (31 π. Χ). Ο όρος ελληνορωμαϊκός πολιτισμός χρησιμοποιείται ευρύτατα στην ιστοριογραφία και δηλώνει τον σύνθετο πολιτισμό που προέκυψε κατά την Αρχαιότητα από τη συνάντηση και συγχώνευση του ρωμαϊκού και του ελληνικού πολιτισμού. Στη συνέχεια, η κουλτούρα αυτή εξαπλώθηκε σε όλο τον μεσογειακό κόσμο και στην Εγγύς Ανατολή, όπου ήδη από την ελληνιστική εποχή ο ελληνικός πολιτισμός είχε ισχυρή επιρροή, μέσω της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Η ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός διατηρήθηκε κυρίαρχος στον μεσογειακό χώρο μέχρι τον εκχριστιανισμό της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ. Παλιότερα, συνηθιζόταν να λέγεται ότι ο ελληνικός πολιτισμός είναι το θεμέλιο του νεότερου δυτικού πολιτισμού, σήμερα όμως δείχνει ορθότερη η θέση ότι ο δυτικός πολιτισμός βασίστηκε στη ρωμαϊκή εκδοχή του ελληνικού.

  ΤΕΧΝΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

Ακόμα προφανέστερη είναι η ελληνική επιρροή στην τέχνη της ελληνορωμαϊκής περιόδου. Οι πλούσιοι και ισχυροί Ρωμαίοι είχαν αρχίσει από τον 2ο αιώνα π. Χ να συγκεντρώνουν πρωτότυπα ελληνικά έργα τέχνης ή να παραγγέλνουν αντίγραφα ονομαστών έργων για να στολίσουν τους ναούς, τα δημόσια κτίρια και τις επαύλεις τους. Νέες δημιουργίες της εποχής παρατηρούνται στην αρχιτεκτονική και στην τέχνη του πορτρέτου. Όμως και αυτές οι δημιουργίες αποτελούν συνέχεια και εξέλιξη των επιτευγμάτων της κλασικής και ελληνιστικής εποχής. 

ΟΙ ΤΕΧΝΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΑΝ ΗΤΑΝ ΟΙ ΕΞΗΣ:

Αρχιτεκτονική: Στην αρχιτεκτονική νέα, ελαφριά και πιο εύπλαστα υλικά, όπως τα τούβλα και χυτό τσιμέντο αντικαθιστούν συχνά τον λίθο και έτσι διευκολύνεται η κατασκευή μεγάλων οικοδομών που στεγάζονται με θόλους και καμάρες. Οι ίδιοι αρχιτεκτονικοί ρυθμοί συνεχίζονται σε πολύπλοκους συνδυασμούς που ανταποκρίνονται ικανοποιητικότερα στο «αυτοκρατορικό» πνεύμα του μεγάλου και ισχυρού κράτους. Μεγάλες πλατείες που περιβάλλονται από στοές και στις οποίες συχνά κτίζονται ναοί αφιερωμένοι στη λατρεία των αυτοκρατόρων λαμπρύνουν τη Ρώμη και άλλες πόλεις, υδραγωγεία, γέφυρες και μεγάλοι δρόμοι με στοές αποσκοπούν στην ύδρευση και επικοινωνία των κέντρων της αυτοκρατορίας μεταξύ τους, κολοσσιαία λουτρά αποτελούν κέντρα πολιτιστικών εκδηλώσεων και επικοινωνίας. Τα θέατρα μετατρέπονται σε αμφιθέατρα για ναυμαχίες, μονομαχίες και θηριομαχίες, πολυτελή ανάκτορα και επαύλεις κτίζονται παντού. που συχνά αντιγράφουν ονομαστά έργα της.

Γλυπτική: Στη γλυπτική είναι Έλληνες γλύπτες που αναζήτησαν εργασία στη Ρώμη και που έδωσαν τον τόνο δημιουργώντας εκτός από αντίγραφα και νέα έργα αναμειγνύοντας τεχνοτροπίες της ελληνικής τέχνης – εκλεκτικά έργα. Τα ρωμαϊκά πορτρέτα αποτελούν ίσως την πιο χαρακτηριστική γλυπτική δημιουργία των Ρωμαίων. Εκτός από τα αγάλματα αναπτύσσεται και το ιστορικό ανάγλυφο, με απεικονίσεις σημαντικών ιστορικών γεγονότων, όπως τα πολεμικά κατορθώματα των αυτοκρατόρων πάνω στον κορμό κολοσσιαίων κιόνων και θριαμβικών τόξων. Ως επιτάφια μνημεία, εκτός από τις ανάγλυφες στήλες χαμηλής συνήθως καλλιτεχνικής αξίας, κυριαρχούν οι ανάγλυφες μαρμάρινες σαρκοφάγοι με μυθολογικές-αλληγορικές παραστάσεις, καθώς και οι μαρμάρινες οστεοθήκες, ενώ οι αυτοκράτορες θάβονται σε εντυπωσιακά μαυσωλεία.

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ: Η ζωγραφική χρησιμοποιήθηκε κυρίως για τη διακόσμηση εσωτερικών χώρων των πλούσιων ρωμαϊκών επαύλεων και οι γνώσεις μας για αυτήν προέρχονται από τις τοιχογραφίες των σπιτιών της Πομπηίας και των άλλων πόλεων που καταπλακώθηκαν από τη λάβα του Βεζούβιου. Τα θέματα περιλαμβάνουν σκηνές εμπνευσμένες από την ελληνική μυθολογία, από την καθημερινή ζωή, τελετές μύησης κ.α. Πρότυπο πάλι για τους Ρωμαίος καλλιτέχνες είναι η ελληνική μεγάλη ζωγραφική, που μόλις τώρα οι ανασκαφές φέρνουν στο φως (Βεργίνα). Ιδιαίτερη αξία έχουν και τα ψηφιδωτά που καλύπτουν το δάπεδο καθώς κοσμούν κόγχες ή επιφάνειες τοίχων, και σχηματίζονται με μικρές ποικιλόχρωμες ψηφίδες, γυάλινες ή πήλινες, κολλημένες πάνω σε μείγμα από ασβέστη και άμμο.

ΕΙΚΟΝΕΣ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

                                                             

ΓΛΥΠΤΙΚΗ

 

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

ΜΕΛΗ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΣΦΗΣ

ΜΑΡΙΟΣ ΓΕΡΟΥ

ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΡΟΝΤΑΚΗΣ

ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ - ΔΩΡΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ

 Ο κλασσικός ρυθμός, είναι το πιο σημαντικό από όλα τα ορατά σύμβολα, που μαρτυρούν την πολιτιστική ενότητα των λαών της Ευρώπης και των υποτελών εθνών που προήλθαν από την Ευρώπη. Στην Αγγλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία, την Αμερική , την Αφρική και την Αυστραλία όπου η λευκή φυλή ανήγειρε κτίρια κάποιας σπουδαιότητας, βρέθηκαν κολώνες και στοιχεία ενός τύπου που δηλώνει την ομοιότητα με αυτά που η οι Αρχαίοι Έλληνες ανέπτυξαν.
 Υπάρχουν πολλά κείμενα που περιγράφουν τα μέρη του Δωρικού ρυθμού και επεξηγούν την γέννηση του κλασσικού στιλ στην Ελλάδα και την αποδοχή του από τους Ρωμαίους, που την εξάπλωσαν σε όλη την περιοχή του τότε πολιτισμένου κόσμου. Είναι επίσης κοινά αποδεχτό, ότι παρότι η κληρονομιά των Ελλήνων και Ρωμαίων ξεχάστηκε κατά την διάρκεια των πρώτων Χριστιανών, μετέπειτα εμφανίστηκε εγκαθιδρύοντας μια πνευματική υπεροχή, που δεν αμφισβητήθηκε μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα.
 Ο κλασσικός ρυθμός, στην μορφή που είναι γνωστός, μπορεί πράγματι να είναι αθάνατος και παράλληλα να υπάρχουν αθάνατες, συνδεόμενες μορφές που η αισθητική ένωση κολόνας και δοκού έχει επιτευχθεί με εναλλακτικούς τρόπους. Είναι κοινό παράπονο για τον κλασσικό ρυθμό ότι εφαρμόζεται τόσο συχνά σε κτίρια, σαν να ήταν κάποιο ένδυμα, αλλά αυτή η δήλωση δεν υποτιμά τον ρυθμό, εάν τον ένδυμα έχει επιλεχθεί με κρίση και έχει φορεθεί με διάκριση. Στα συγκεκριμένα κτίρια, δόθηκε για κοινωνικούς λόγους, το προνόμιο να έχουν κολώνες, αυξάνοντας την σπουδαιότητα τους. Ο ρυθμός δεν είναι μόνο ένα σύστημα αρχιτεκτονικής σύνθεσης που λύνει πολυάριθμα προβλήματα, αλλά επιπρόσθετα έχει μια επίσημη ποιότητα, την οποία η αστική αρχιτεκτονική δεν μπορεί να καταργήσει.

ΔΩΡΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ
 Οι κίονες των αρχαίων ναών έχουν τρία μέρη. Βάση, κορμό και κιονόκρανο. Ειδικά στον Δωρικό ρυθμό, δεν υπάρχει βάση. Ο κορμός του κίονα, μπορεί να είναι μονολιθικός ή να αποτελείται από πολλά κομμάτια, τους σφονδύλους. Στον κορμό διακρίνονται, η μείωση, ή ελάττωση δηλαδή της διαμέτρου του από κάτω προς τα πάνω, και η ένταση, ελαφρά εξόγκωση του, σε τρόπο ώστε οι γενέτειρες του να γίνονται ελαφρά κυρτές. Ο κορμός δεν έμεινε λείος, αλλά είχε ράβδους.
 Διακρίνουμε λοιπόν κατακόρυφες ραβδώσεις κοίλης τομής, οι οποίες στον Δωρικό ρυθμό σχημάτιζαν μεταξύ τους οξείες ακμές, ενώ στον Ιωνικό χωρίζονταν με κατακόρυφη ταινία. Το κιονόκρανο στους Δωρικούς ναούς, αποτελείται από τον άβακα, πλάκα τετράγωνη στο πάνω μέρος, τον εχίνο και τέλος χαμηλότερα το υποτραχήλιο. Το υποτραχήλιο χωρίζεται στο κορμό του κίονα με τους δακτυλίους που σχηματίζουν την εγκοπή ή εντομή, ενώ μεταξύ του
εχίνου και του υποτραχήλιου ήταν οι ιμάντες.
 Το επιστύλιο των Δωρικών ναών αποτελείται κατά το πάχος από ένα ή δύο κομμάτια (οπότε το δεύτερο προς τα πίσω λέγεται αντίθημα του επιστυλίου). Στο υψηλότερο μέρος του επιστυλίου και προς τα έξω σχηματίζεται συνεχής ή ταινία. Κατά διαστήματα πάνω από την ταινία συναντώνται μικρά ευθύγραμμα στοιχεία, οι κανόνες. Από τους κανόνες κρέμονται έξι συνήθως κουλουροκωνικά μικρότερα στοιχεία, οι σταγόνες ή ήλοι.
 Η Δωρική ζωφόρος , στοιχείο που περιτρέχει όλο το κτίσμα πάνω από δυο εναλλασσόμενα μεταξύ τους μέλη, τα τρίγλυφα και τις μετόπες. Τα τρίγλυφα αποτελούνται από τρία κάθετα στοιχεία, τους μηρούς, που χωρίζονται από δύο γλυφά, ενώ δυο ημίγλυφα σχηματίζονται στις άκρες, δεξιά και αριστερά. Στο πάνω μέρος κάθε τρίγλυφο έχει μια ταινία, που εξέχει
ελάχιστα, την κεφαλή. Οι μετόπες, όπως ή δη αναφέρθηκε, είναι πλάκες με διακόσμηση που
κλείνουν τα μεταξύ τους τρίγλυφα κενά. Και αυτές επίσης έχουν μια ταινία στο πάνω μέρος που λέγεται κεφαλή.
 Το γείσο προεξέχει ισχυρά πάνω από την ζωφόρο και προστατεύει τα υποκείμενα μέλη. Το Δωρικό γείσο έχει ένα κατακόρυφο συνεχές μέτωπο και στην κάτω ευθεία του κεκλιμένες πλάκες σχήματος ορθογωνίου, τις προμόχθους, οι οποίες φέρουν επίσης σταγόνες. Τα μεταξύ τους προμόχθων διαστήματα ονομάζονται οδοί. Το επιστύλιο, η ζωφόρος και το γείσο σχηματίζουν όλα μαζί τον θριγκό του ναού.

ΠΗΓΗ: Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΤΗΣ ΒΑΡΚΕΛΩΝΗΣ της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΔΡΙΤΣΑ

ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΡΩΜΑΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Η αρχιτεκτονική είναι η τέχνη που εκφράζει περισσότερο από όλες τις άλλες το ρωμαϊκό πνεύμα. Οι Ρωμαίοι πήραν από την Ελλάδα  το κορινθιακό κιονόκρανο συνδυασμένο με ιωνικά στοιχεία. Παράλληλα, προσέθεσαν νέα υλικά και νέες μεθόδους στην οικοδομική κατορθώνοντας έτσι να κατασκευάσουν μεγάλα οικοδομήματα, με ξεχωριστά ρωμαϊκά γνωρίσματα που συνδύαζαν το θόλο, την αψίδα και τους ελληνικούς διακοσμητικούς ρυθμούς. Ιδιαίτερα πρέπει να τονιστεί πως οι Ρωμαίοι-άνθρωποι περισσότερο πρακτικοί- προτιμούσαν τα έργα που εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του Κράτους: γέφυρες, υδραγωγεία, δρόμους και κατασκευές στερεές που να αψηφούν το χρόνο και να εκφράζουν το μεγαλείο της Ρώμης. Αργότερα βέβαια έχτιζαν και έργα που είχαν κύριο στόχο τους τη προσφορά ανέσεων και ψυχαγωγίας στο λαό, όπως θέατρα, αμφιθέατρα, ιπποδρόμους, θέρμες και βιβλιοθήκες.

Κύρια χαρακτηριστικά

Η Ρωμαϊκή αρχιτεκτονική χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα στοιχεία:

α) Τελειοποίηση των οικοδομικών υλικών. Ανακάλυψαν ένα μείγμα από ασβέστη, άμμο, χαλίκια ή μικρά σπασμένα κεραμίδια, ιδιαίτερα ανθεκτικό. Το χρησιμοποίησαν για γέμισμα των τοίχων οι οποίοι εξωτερικά ήταν πλινθόκτιστοι ή λιθόκτιστοι. Στη συνέχεια, την επιφάνεια των τοίχων την κάλυπταν με ασβεστοκονίαμα ή με πλάκες μαρμάρου.

β) Τάση προς το μνημειακό

γ) Προτίμηση στα καμπυλόγραμμα αρχιτεκτονικά στοιχεία αψίδα, καμάρα, σφαιρικός θόλος, σε αντίθεση με την ελληνική αρχιτεκτονική που χρησιμοποίησε τις ευθείες και σπάνια τις καμπύλες για την κατασκευή των μνημείων. Αυτή η προτίμηση διευκολύνθηκε ιδιαίτερα από τα νέα οικοδομικά υλικά που χρησιμοποίησαν, ενώ παλαιότερα τέτοιες μορφές ήταν πολύ πιο δύσκολο να σχηματιστούν.

δ) Κυριαρχία του κορινθιακού ρυθμού. Οι Ρωμαίοι αρχιτέκτονες από τους ελληνικούς ρυθμούς χρησιμοποίησαν ιδιαίτερα τον κορινθιακό. Στους αυτοκρατορικούς χρόνους προχώρησαν στην διαμόρφωση ενός νέου τύπου κιονόκρανου. Επρόκειτο για μία σύνθετη μορφή του κορινθιακού που συνδύαζε τα παλιά στοιχεία, δηλαδή τον κάλαθο και τα φύλλα της ακάνθου, με τις έλικες του ιωνικού κιονόκρανου στο επάνω μέρος της. Παραλλαγή αυτού του τύπου ήταν η αντικατάσταση των ελίκων με φύλλα φοίνικα.

Γνωστά μνημεία

Από τα μνημεία που οικοδομήθηκαν στην Ρώμη τα σπουδαιότερα ήταν:

Το Κολοσσαίο

 

Η στήλη του Τριανού 

 

Το Ρωμαικό Φόρουμ

 

Το Τσίρκους Μάξιμους

 

Το Πάνθεον

 

Τα λουτρά του Καρακάλλα

 

Ο Χρυσός Οίκος του Νέρωνα

Το Μαυσωλείο του Ανδριανού

Η Αψίδα του Μέγα Κωνσταντίνου

 

Μαρία Παύλου